Tuleje poliuretanowe, gumowe czy uniball? Rodzaj tulei najlepszy w teren
Producenci poliuretanu będą ci zaręczać, że ludzka ręka nie stworzyła dotąd nic równie świetnego. Tak, nawet ręka Elona Muska. O fabrycznej tulei gumowej powiedzą z kolei, że rozciąga się i parcieje jak guma jego bokserek. Czy tak jest w istocie? Jeżeli chcesz na poważnie dowiedzieć się, jak to jest z tymi tulejami w rzeczywistości i jaką rolę odgrywają w tym sporze uniballe, to czytaj dalej.
Dlaczego rodzaj tulei jest tak ważny w off-roadzie
Przejedzie czy się zawiesi? Off-roadowcy często łamią sobie głowy, próbując ocenić możliwości swojego samochodu. Oczywiście odpowiedź na to pytanie może być bardzo złożona, ale na potrzeby tego tekstu spróbujemy zamknąć ją w jednym stwierdzeniu – zależy od zawieszenia. Zakres jego artykulacji jest bowiem czynnikiem decydującym o sposobie pokonywania przeszkód w terenie. A na jego charakterystykę składają się niuanse, czyli wszystkie elementy całego układu m.in. tuleje.
Wbrew pozorom rodzaj tulei ma duże znaczenie. Nie tylko dla trwałości samego komponentu, ale przede wszystkim dla ogólnej pracy zawieszenia. To właśnie tuleje stanowią bezpośrednie połączenie pomiędzy poszczególnymi jego składowymi a samochodem. W przypadku np. wahaczy (link) pełnią rolę punktu obrotu, odpowiadają za utrzymywanie optymalnego kąta kół w każdych warunkach i ograniczają wibracje układu zawieszenia. Różnica w zastosowanych tulejach, może więc tak naprawdę tkwić zarówno w komforcie, jak i sposobie prowadzenia pojazdu.
Tuleje gumowe czy poliuretanowe? Charakterystyka
Najbardziej podstawowym dylematem kierowców przy wyborze tulei jest: gumowe czy poliuretanowe? Dla ścisłości pierwsze z nich to tuleje gumowo-metalowe, gdzie część gumowa jest zwulkanizowana nieruchomo z całością, dzięki czemu te nie hałasują. Przyjmuje się za to, że są najbardziej podatne na odkształcenia i złuszczenia, a przez to ogólnie nietrwałe. Dla niektórych jest to równoznaczne z ich niższą jakością i wadą nie do przeskoczenia. Czy słusznie?
Niekoniecznie. Najprostsze, standardowe tuleje poliuretanowe powstały w odpowiedzi na krótszą żywotność kauczuku i – to trzeba przyznać – są o wiele twardsze, przez co też wytrzymalsze. Jednak stanowią tym samym bardziej solidne i sztywne połączenie zawieszenia z nadwoziem. Fakt dzięki temu zapewniają responsywne prowadzenie, co jest super, ale w przypadku jazdy terenowej nie zawsze musi być atutem. Niektórzy kierowcy w off-roadzie cenią sobie jednak bardziej miękką pracę zawieszenia. Żeby nie było zbyt prosto, to tuleje gumowe z kolei, poddawane ciągle dużym obciążeniom, mają skłonność do powodowania problemów z trakcją oraz nadsterowności lub podsterowności.
Tuleje poliuretanowe skrojone na trudne warunki
Tak tendencyjnie prezentuje się to jednak tylko w przypadku podstawowych tulei poliuretanowych. Aktualnie wśród aftermarketowej oferty tulei dedykowanych do off-roadu (i nie tylko) jest zgoła inaczej. We wstępie trochę pożartowaliśmy z producentów poliuretanu, ale jest w tym dużo prawdy. Wielu z nich poświęciło bowiem sporo pracy na obalenie mitu twardości i sztywności prowadzenia na swoich produktach.
Dlatego dziś na rynku dostępne są porządne tuleje poliuretanowe zazwyczaj zwulkanizowane w tulei stalowej, dodatkowo ocynkowanej – o czym nie można powiedzieć w przypadku tulei gumowych. Zazwyczaj posiadają też specjalne żłobienia utrzymujące smar na powierzchni styku z metalową powierzchnią.
Takie tuleje poliuretanowe stworzono tak, aby były zgodne ze swoim przeznaczeniem, czyli pozostają miękkie w miejscach, w których byśmy tego oczekiwali i twarde w newralgicznych punktach zawieszenia. Dzięki zniuansowanej konstrukcji mogą utrzymać obrotowy parametr gumowej tulei, a jednocześnie zachowują sztywność np. boczną, która odpowiada za lepsze i stabilniejsze prowadzenie.
Jak tuleje gumowe i poliuretanowe wpływają na prowadzenie pojazdu
Zawieszenie na zwykłych tulejach poliuretanowych nie wybiera dobrze nierówności na drodze i bardzo sztywno się jej trzyma, to znaczy, że nie jest elastyczne. O ile jest to zaleta w przypadku samochodów wyścigowych, to terenowych już nie. Do tego jeszcze ich „pływająca” konstrukcja, i brak bezpośredniego połączenia elementów poliuretanowych z metalowymi sprawia, że bez odpowiedniego i regularnego smarowania te tuleje bardzo hałasują.
Tutaj niejaką przewagę mają tuleje gumowe. Chociaż nie da się zaprzeczyć, że guma jest mniej żywotna, to tym samym jest tańsza i łatwiejsza w wymianie. No i zapewnia większy komfort, cichszą pracę oraz większą płynność w klasycznej jeździe.
Z drugiej strony musisz liczyć się z tym, że off-road jest bezlitosny dla tulei gumowych. Nie dość, że sam samochód swoje waży, to jeszcze dochodzą graty, których niemało oraz ciągła intensywna praca zawieszenia na wybojach. Razem to daje zupełnie nie motywującego kopa, które na pewno wpływa na kondycję gumy w tulei.
W związku z tym wysokiej jakości tuleje poliuretanowe będą najlepszym wyborem w przypadku pojazdów do terenu, zmodyfikowanych terenówek, wyprawówek czy pick-upów używanych do pracy i przewozu ciężkiego załadunku. Pozwolą bowiem zachować optymalne właściwości układów zawieszenia oraz kierowniczego przy wyższej wadze samochodu, gdzie zwykła guma okazałaby się za miękka. Dzięki temu też skuteczniej wytłumią drgania, zachowają prawidłową geometrię w całym skoku oraz będą po prostu dłużej służyć.
| Tuleja gumowa | Tuleja poliuretanowa zwykła | Tuleja poliuretanowa wysokiej klasy | |
| Komfort jazdy | Bardzo dobry | Dobry | Bardzo dobry |
| Płynność prowadzenia | Wysoka | Średnia | Wysoka |
| Praca zawieszenia | Miękka / Elastyczna | Twarda / Sztywna | Twarda / Elastyczna |
| Tłumienie | Bardzo dobre | Słabe | Dobre |
| Twardość | Niska | Bardzo wysoka | Wysoka |
| Podatność na odkształcenia | Wysoka | Niska | Bardzo niska |
| Odporność na ciężar | Niska | Wysoka | Bardzo wysoka |
| Odporność na chemikalia | Niska / Średnia | Średnia / Wysoka | Wysoka / Bardzo wysoka |
| Żywotność | Krótka | Długa | Bardzo długa |
Końcówki typu uniball. Jak sprawdzają się w przypadku terenówek
Na koniec pozostaje jeszcze rozstrzygnąć kwestię uniballi. Zakończenie drążków typu uniball, to kuliste łożysko umieszczone w pierścieniu zewnętrznym, stosowane jako połączenie zamiast tulei, wyposażone w gwint. Jego konstrukcja przekłada się na nieuginanie się oraz szeroki zakres ruchu, co pozwala uzyskać najbardziej responsywną odpowiedź podwozia. Wyróżniają się wysoką tolerancją na obciążenia oraz dobrą żywotnością.
Jednakże, tylko pod warunkiem, że dbasz o regularne i porządne smarowanie łożysk oraz przede wszystkim ich dokładne czyszczenie. Co w przypadku off-roadu, może się okazać każdorazową koniecznością. Dość upierdliwe, ale niezbędne. Inaczej wewnętrzna kula zacznie ocierać o wnętrze pierścienia, w konsekwencji wycierać się i powodować niechciane luzy. Przy okazji równie ważne co serwisowanie jest prawidłowe zamontowanie takiej tulei. Dlatego zawsze pamiętaj o trzymaniu się zalecanego kąta, ponieważ nieprawidłowa geometria może doprowadzić do szybszego uszkodzenia łożyska. Jeżeli nie czujesz się na siłach, skorzystaj z pomocy specjalisty.
W zamian za te niedogodności, uniballe są naprawdę bardzo dobrym rozwiązaniem do ciężkiego off-roadu, m.in. rockcrawglingu, gdzie do pokonania masz solidne, kamieniste przeszkody, a nie żwirowe popierdółki. Uniballe posiadając większą swobodę ruchu, sprzyjają osiągnięciu imponującego wykrzyżu zawieszenia oraz cechują się wyższą wytrzymałość na obciążenia. Ponadto poprawiają stabilność na nierównościach, zmniejszają przechyły nadwozia. Słowem, łożyska typu uniball są w stanie bardzo pozytywnie wpłynąć nie tylko na pracę zawieszenia pojazdu, ale także na lepszą trakcję, a tym samym na kontrolę nad prowadzeniem.
Charakterystyka łożysk kulowych uniball
- Są zdolne do absorbowania większych sił i wyższych momentów obrotowych
- Mają większą swobodę i szerszy zakres ruchu
- Zwiększają artykulacje zawieszenia
- Dają lepszą responsywność prowadzenia
- Wymagają regularnego konserwacji i serwisu
Podsumowanie, czyli jakie tuleje do terenówki wybrać
Mamy nadzieję, że udało się nam przekonać Cię, że jedno idealne i uniwersalne rozwiązanie nie istnieje. Każdy rodzaj tulei ma swoje słabsze i mocniejsze strony, których dopasowanie do swojego indywidualnego sposobu użytkowania jest największym kluczem.
W związku z tym, jeżeli najbardziej cenisz sobie wygodę jazdy i zdecydowanie więcej czasu spędzasz na klasycznych drogach – możesz śmiało stawiać na tuleje gumowe. Kiedy natomiast twardo stąpasz po ziemi 😉 a za kierownicą lubisz się czuć stabilnie i pewnie – lepszym wyborem będą tuleje poliuretanowe. Jeżeli uprawiadz dużo off-roadu, zainwestuj w bardziej zaawansowane tuleje poliuretanowe wysokiej jakości. A gdy szukasz czegoś do hardkorowego off-roadu i często mocno obciążasz swoją terenówkę – w takim wypadku postaw na uniballe. Tylko licz się przy okazji z tym, że aby dobrze służyły, będziesz musiał poświęcić im trochę czasu. Jeśli nie masz cierpliwości, lepiej sobie daruj to wyjście.
Komentarze ()