Przewodnik po wyprawach offroadowych. Przygotowanie terenówki do turystyki 4×4
Każda dalsza podróż samochodem wymaga odpowiedniej organizacji. Im jednak dalej w las, tym więcej punktów do odhaczenia. O co musisz zadbać w swojej terenówce przed wyprawą? Czytaj dalej i bądź gotów do drogi.
Jakie możliwości daje turystyka offroadowa
Wyprawy offroadowe cieszą się sporą popularnością, przede wszystkim dlatego, że dają więcej turystycznych doznań w porównaniu do wyjazdów kamperem. Podróżując nim, możesz co prawda zdecydować się na zagraniczne wakacje, ale tylko po to, by przejechać tysiące kilometrów głównymi drogami krajowymi i rozbić obóz na zapewne pięknym, ale przewidywalnym polu biwakowym. Miło, jednak bez ekscytacji.
Ponadto overlanding,czyli podróż 4×4 to sam w sobie świetny sposób zwiedzania. Weźmy za przykład wyprawę terenówką po bezdrożach i górzystych terenach Albanii. Gwarantujemy, że jazda kilkaset metrów nad poziomem morza sprawi, że Twoje serce wniesie się równie wysoko. Do tego niejednokrotnie zabije szybciej w zachwycie nad widokami, np. w czasie nocy spędzonej pod rozgwieżdżonym niebem na górskim szczycie.
Ten rodzaj turystyki podąża po prostu za najbardziej odważnymi podróżniczymi marzeniami oraz umożliwia wjazdy nawet na ekstremalnie strome i kamieniste zbocza, jak również na piaszczyste tereny i obszary wodne.
Terenówka skrojona na długie dystanse - jak przygotować samochód na wyprawę
Właśnie dlatego do uprawiania turystyki offroadowej potrzebne jest w pierwszej kolejności odpowiednie auto. Oczywiście najlepiej z rodzaju terenowych i posiadających napęd 4×4, który umożliwi Ci wjazd, a w zasadzie to wyjazd, z terenów o grząskiej nawierzchni. Więcej o technicznych parametrach samochodu do off-roadu przeczytasz także:
Przeczytaj też podobne artykuły
Na tym jednak nie koniec. Ponieważ specyfikacja terenówki przeznaczonej na długie dystanse powinna wyróżniać się jeszcze kilkoma istotnymi punktami. Zanim więc dasz się ponieść fantazji i pojedziesz w stronę zachodzącego słońca, upewnij się, czy Twój samochód jest idealnie skrojony na bezdrożne wyprawy.
1. Szeroka dostępność części samochodowych
Podróż w overlandingu liczona w tysiącach kilometrów to niemałe obciążenie dla każdego. Dla Twojego samochodu również. Musisz więc z góry założyć, że po drodze złapie Cię jakaś awaria, nawet w postaci drobnej usterki, chociażby opony. Jeśli tylko na takiej się skończy, możesz się uznać za ogromnego szczęściarza. Dlatego postaraj się, aby do modelu auta, którym wyjedziesz, części zamienne były łatwo dostępne w wielu krajach. Jeżeli nie, sprawdź, czy są do dostania chociaż w miejscu docelowym i państwach mijanych na trasie. Inaczej to, że będziesz mieć przechlapane jest więcej niż pewne.
2. Pojemność bagażnika i ładowność
Z reguły im dłuższa wyprawa, tym więcej niezbędnych rzeczy do zabrania. Dlatego samochód, którym będziesz się poruszać musi wyróżniać się sporą ładownością i pojemnym bagażnikiem. Znasz maksymalne wartości tych parametrów dla swojej terenówki? Jeżeli nie, to szybko nadrób zaległości, ponieważ waga obciążenia wpływa na warunki jezdne, a przekroczenie jej może być niebezpieczne zarówno dla samochodu, jak i dla Ciebie.
Ponadto maksymalne dociążenie obniża również samochód, co przekłada się na jego potencjał terenowy. A trochę gratów będzie Ci potrzebne. Możesz jednak dodać swojemu samochodowi kilka kilogramów do ładowności, wymieniając sprężyny zawieszenia na twardsze i gęściej zwojowane. Wtedy też możesz złożyć tylną kanapę oraz dorzucić na dach bagażnik i spokojnie upychać po kątach więcej bagażu.
Bagażniki na dach
3. „Niskie” zużycie paliwa
Sprawa prosta i oczywista. Lepiej w miarę możliwości obniżać koszty podróży, w tym wypadku na paliwie, które samo w sobie do najtańszych przyjemności nie należy. Zwłaszcza, że pod dodatkowym obciążeniem musimy liczyć się z automatycznie wyższym współczynnikiem spalania. Średnio dodatkowe 50 kg załadunku zwiększa zużycie paliwa o ok. 2%.
W przypadku samochodów terenowych silnik o większej pojemności nierzadko będzie równał się wyższej ekonomii, a to za sprawą większej mocy, która pozwoli na sprawniejsze poruszanie się po wymagającym terenie i pod dodatkowym obciążeniem. Jednak nie można uznać tego za regułę bezwzględną, zwłaszcza w dobie turbosprężarek trzeciej generacji.
Ostatecznie najważniejsza więc będzie nie tyle pojemność silnika, ale jego charakterystyka wyróżniająca się wyższą mocą i momentem obrotowym przy niskich obrotach. Tak czy owak, realnie w najmniej paliwożernych modelach terenówek możemy spodziewać się spalania na poziomie ponad 10 litrów na 100 km.
4. Większy prześwit (lift) i opony
O tym, jakie znaczenie mają w terenie lift zawieszenia i odpowiednie opony wspominaliśmy już w przytoczonym artykule o początkach w offroadzie. Jednak zwiększenie prześwitu i wymiana kół na większe jest również bardzo istotna w kontekście turystyki 4×4.
Już dwucalowy lift zwiększa potencjał samochodu i minimalizuje ryzyko naderwania czy otarcia części podwozia. Jako że lepiej zapobiegać niż leczyć, jest to szczególnie istotne na trasie w obcym państwie, kiedy dostęp do pomocy masz ograniczony lub przynajmniej utrudniony.
Zestawy liftów zawieszenia
Większe i dopasowane do warunków terenowych opony to również lepsze możliwości na drodze. Jeżeli wybierasz się w bardziej gorące, piaszczyste tereny dobrze sprawdzą się opony typu AT. W przypadku, kiedy będziesz sporo przemieszczać się po utwardzonych nawierzchniach to także dobry wybór. Ten rodzaj opony zdecydowanie ciszej zachowuje się na drodze i dzięki temu zwiększa komfort prowadzenia. Z kolei do klimatów oraz dla pór roku charakteryzujących się wyższą wilgotnością – lepszym wyborem będą opony MT. Te dzięki wysokiemu bieżnikowi wyróżniają się lepszą przyczepnością na podmokłym, ośnieżonym czy błotnistym terenie, w który się wgryzają zamiast się po nim prześlizgiwać.
Kiedy wraz z wymianą opon, postanowisz również wymienić felgi, to i w tym wypadku postaw na model przeznaczony do terenu. Jak już wiesz, wyprawówka musi dźwigać wiele dodatkowych kilogramów, dlatego dobrym rozwiązaniem będą alufelgi. Te nie tylko są lżejsze od stalowych odpowiedników, ale też bardziej odporne na wstrząsy, o których na drogach szutrowych nietrudno.
Co sprawdzić w samochodzie przed wyjazdem
Gdy już kwestie dotyczącą samej charakterystyki samochodu do overlandingu masz odhaczoną, nie pozostaje nic innego, jak odpowiednio przygotować go na daleką podróż. A w zasadzie, to sprawdzić, czy jest na nią gotowy. Do momentu spakowania plecaka i uruchomienia silnika przed Tobą jeszcze kilka obowiązkowych spraw, bez których ani rusz.
5. Przegląd techniczny pojazdu
Niezależnie od tego, kiedy robiłeś go po raz ostatni, przed każdą dalszą podróżą samochodem wykonaj obowiązkowo przegląd pojazdu. Tylko na tyle wcześniej, żeby mieć czas na ewentualne naprawy. No i zadbaj o to, żeby był uczciwy oraz rzetelny, w końcu w grę wchodzi Twoje bezpieczeństwo. Oszczędności szukaj co najwyżej na paliwie, ale nie tutaj. Niech czujny wzrok wybranego mechanika nie pominie zwłaszcza elementów zawieszenia z amortyzatorami, które w terenie dostają mocno w kość oraz geometrią kół czy układu hamulcowego i dokładnie sprawdzi ich stan.
Przygotowując swoją terenówkę na overlanding, musisz trochę zabawić się w jasnowidza i przewidzieć oraz przygotować się na wszelkie możliwe scenariusze, także te występujące w dalszej przyszłości. To, że dotychczas samochód świetnie sprawował się w mieście, nie oznacza, że tak samo poradzi sobie po przejechaniu 10 tysięcy km w upale, po szutrowych drogach i pod znacznym obciążeniem.
6. Serwis olejowy i płynów eksploatacyjnych
Czy wiesz, że dodatkowy ciężar samochodu, wyższe prędkości oraz jazda po wymagającym terenie mogą wpływać na tzw. “zmęczenie” oleju silnikowego, czyli spadek klasy lepkości. Jeżeli nie dodatkowe obciążenie, to już na pewno na jego jakość będą oddziaływać kolejno przejechane kilometry oraz sposób jazdy. Co ile w takim razie wymieniać olej w czasie podróży? Zwyczajowo wymianę oleju powinieneś mieć odhaczoną już przed każdymi dodatkowymi 15 000 km dołożonymi do przebiegu. Jeżeli nie zadbasz o regularny serwis, może skończyć się to przepaleniami oleju czy zerwaniem filmu olejowego i idącą za nim wyższą temperaturą pracy. Stąd prosta droga do zmniejszenia ekonomii silnika.
Kiedy już zaglądasz pod maskę, nie przeocz też pozostałych płynów eksploatacyjnych. W tym najważniejszego – płynu chłodniczego. Jeśli jesteś posiadaczem terenówki z nowszym silnikiem diesla, zadbaj również o uzupełnienie czynnika AdBlue. Bardzo ważny będzie także płyn do spryskiwaczy, przez wielu często bagatelizowany, a w offroadzie odgrywający znaczną rolę. Ograniczona widoczność przez zabłocone i mocno zakurzone szyby to realne zagrożenie, które stwarzasz sobie i innym uczestnikom drogi. W przypadku samochodów z napędem 4×4 dojdzie również olej w dyferencjale, nie zapominaj i o nim.
7. Dobra widoczność i oświetlenie
Niczym nieograniczona widoczność w terenie jest jednym z podstawowych elementów zapewniających Ci bezpieczeństwo w podróży 4×4. Dlatego oprócz płynu do spryskiwaczy ważna będzie też z pozoru prozaiczna sprawa, jaką są dobre wycieraczki. Bez nich w czasie jazdy nie pozbędziesz się całego zgromadzonego na szybach brudu, co może być tragiczne w skutkach.
Oświetlenie samochodu
Kluczowe w kwestii widoczności Twojej, ale też i Ciebie na drodze jest również oświetlenie pojazdu. Przede wszystkim sprawne i najlepiej też podrasowane. Na nieoświetlonych pustkowiach na pewno przyda się dodatkowa dalekosiężna lampa LED, która pozwoli dostrzec Ci ewentualne zagrożenie lub przeszkodę na drodze na długo przez tym aż będzie niebezpiecznie blisko pojazdu. Jeżeli zamierzasz włączać ją na drogach publicznych, sprawdź homologacje.
8. Stan akumulatora
Na dłuższy wyjazd będziesz potrzebować też na pewno całego ekwipunku dodatkowych sprzętów elektronicznych. W związku z czym bezawaryjny i wydajny akumulator to nie tylko gwarancja sprawnego przemieszczania się, ale także po części Twoje jedyne okno na świat (przez co rozumiemy możliwość ładowania smartfona i innych urządzeń mobilnych). Dlatego ogranicz jego nadmierną eksploatację bez wyraźnej konieczności. Co to znaczy w praktyce?
Tak naprawdę każde skrajne warunki są obciążające dla akumulatorów. Nieważne więc, że w tym roku planujesz rajd po ciepłych krajach zamiast północnych mroźnych krainach. Zarówno bardzo wysokie, jak i bardzo niskie temperatury wpływają na samorozładowywanie się akumulatora, dlatego nie możesz zapomnieć o jego regularnym doładowywaniu. Zwłaszcza, jeśli planujesz dłuższy postój czy robicie obozu.
Poziom napięcia akumulatora sprawdzisz np. przy pomocy woltomierza. Kiedy zauważysz, że stan akumulatora jest na niskim poziomie, koniecznie odłącz mniej potrzebne aktualnie sprzęty, w tym również lodówkę i podłącz dostosowany prostownik. Jeśli posiadasz akumulator starszego typu, warto skontrolować również poziom elektrolitu i w razie braku uzupełnić go wodą destylowaną. W miarę możliwości i w ramach profilaktyki także nie zostawiaj samochodu w pełnym słońcu na dłuższy czas.
9. Koło zapasowe plus stan opon
Wspomnieliśmy już o kołach i rodzajach opon, więc przed startem pozostaje już tylko sprawdzenie ich kondycji. Upewnij się także, że w wyposażeniu samochodu posiadasz koło zapasowe. Ono dosłownie niczym koło ratunkowe, jest niezbędnym element wyposażenia, pod warunkiem, że jest sprawne i gotowe do użytku. Skontroluj więc, czy ogumienie na wszystkich kołach łącznie z zapasem nie jest wytarte i przestarzałe (niepokojące powinny być wszelkie ubytki i pęknięcia na strukturze opony) oraz czy każde z nich ma odpowiedni poziom ciśnienia i wysokość bieżnika.
Akcesoria 4×4
Oprócz tego potrzebny Ci będzie zestaw naprawczy do opon, komplet narzędzi wraz z lewarkiem i zestawem kluczy, przystosowanym do podnoszenia wyższych samochodów. Jeżeli specjalnie na podróż zainwestowałeś również w większe opony i koła, trzeba będzie wziąć pod uwagę także relokację mocowania koła zapasowego. Standardowe jest przystosowane bowiem do kół o fabrycznym rozmiarze.
10. Ubezpieczenie
Ostatecznie wszystko w znacznej mierze rozbija się – ale tylko metaforycznie! – o bezpieczeństwo. Pamiętasz, jak mówiliśmy, że w trasie musisz przewidywać każdą, niestety nawet najczarniejszą przyszłość? Dlatego przed wyjazdem w dalszą podróż, zwłaszcza zagraniczną, sprawdź co dokładnie obejmuje Twoje ubezpieczenie samochodu oraz zatroszcz się o jego aktualność.
Rozszerzone polisy niektórych usługodawców zapewniają kontakt z ubezpieczycielem i należną pomoc w przypadku wielu różnych usterek, awarii czy kradzieży bez względu na miejsce pobytu. Dopiero dodatkowy pakiet Assistance zapewnia Ci awaryjny nocleg, holowanie i auto zastępcze poza granicami kraju i terenu UE. Jeżeli nie zdecydujesz się na bogatszą wersję, pomocy będziesz musiał szukać na własną rękę.
Warto też w tym miejscu pamiętać o ubezpieczeniu własnym, współpasażerów oraz bagażu przewożonego wewnątrz samochodu, jak i również całego sprzętu mocowanego poza autem, np. rolety, namiotu czy bagażnika rowerowego. Miej tylko na uwadze fakt, że warunki ubezpieczenia turystycznego będą różnić się w zależności od docelowego kraju i wybranej firmy ubezpieczeniowej. Ponadto, jeżeli oprócz offroadu zamierzasz uprawiać jeszcze inne ekstremalne sporty w czasie swojej wyprawy, warto rozważyć wykup bogatszej wersji, która obejmuje aktywności wysokiego ryzyka.
TL;DR czyli podsumowanie w formie listy
Lista niezbędnych punktów do odhaczenia przed wyprawą 4×4, dotyczących przygotowania samochodu do overlandingu.
- Upewnij się, czy do samochodu, którym wybierasz się w podróż części zamienne są łatwo dostępne w różnych krajach.
- Sprawdź ładowność swojego pojazdu i uwzględnij je dobierając doposażenie oraz bagaż.
- Wymień sprężyny zawieszenia na twardsze, jeżeli dodatkowa waga pojazdu przekracza standardowe wartości.
- Postaw na samochód w miarę możliwości mało paliwożerny.
- Weź pod uwagę zwiększenie prześwitu pojazdu, chociażby o 2”.
- Zainwestuj w felgi i opony terenowe do konkretnego typu nawierzchni.
- Wykonaj przegląd techniczny pojazdu ze szczególnym uwzględnieniem zawieszenia i układu hamulcowego.
- Wykonaj serwis olejowy i płynów eksploatacyjnych w tym oleju silnika, oleju w dyferencjale, płynu chłodniczego, czynnika AdBlue, płynu do spryskiwaczy.
- Sprawdź wycieraczki.
- Sprawdź czy wszystkie reflektory są sprawne, zainwestuj w dodatkowe oświetlenie.
- Sprawdź stan akumulatora i kontroluj go na bieżąco po trasie.
- Nie zapomnij o kole zapasowym, relokacji mocowania jeśli wymieniłeś zestaw kół na większy.
Klaudia Kusy
Autor artykułu
Komentarze ()